ΝΗΜΑΤΩΔΗ

Τα νηματώδη είναι μικροσκοπικά σκουλήκια που ζουν σε όλα τα εδάφη και υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη. Tρέφονται με όλα τα μέρη του φυτού, συμπεριλαμβανομένων των ριζών, των βλαστών, των φύλλων, των λουλουδιών και των σπόρων. Για να βρούμε ποιόν τύπο έχει το δικό μας έδαφος πρέπει να κάνουμε ανάλυση σε εργαστήριο. Κάποια νηματώδη προκαλούν προβλήματα στον κήπο, αλλά πολλά από αυτά λειτουργούν ευεργετικά.

Τα νηματώδη που κυρίως μας προβληματίζουν εισβάλουν στις ρίζες των φυτών και προκαλούν διάφορες παραμορφώσεις. Αυτό είναι καταστροφικό στις καλλιέργειες ρίζας όπως τα καρότα, δεδομένου ότι επηρεάζει το μέρος του φυτού που θέλουμε να φάμε. Αλλά είδη νηματωδών επηρεάζουν άλλα φυτά, όπως οι ντομάτες με αποτέλεσμα την κακή σοδειά. Κάποια ζημιά συμβαίνει πάντα, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις είναι τόσο μικρής σημασίας που δεν μπορούμε να την αντιληφθούμε. Στις λίγες και σοβαρές όμως, οι καλλιέργειες δεν μπορούν να αναπτυχθούν.

Είναι σοβαρότερο πρόβλημα για τις καλοκαιρινές καλλιέργειες, επειδή είναι ανενεργά κάτω από τους 15°.

Φυτά που είναι στόχος

Ντομάτες, φασόλια, καρότα, σελινόριζα, αγγούρια, μελιτζάνα, σκόρδα, μαρούλια, πεπόνια, κρεμμύδια, μπιζέλια, πιπεριές, πατάτες, γλυκoπατάτες, ραπανάκι, σπανάκι, κολοκύθα. Το πρόβλημα είναι σύνθετο, οπότε και ο τρόπος για να το διαχειριστούμε. Ένα από τα βασικά που πρέπει να κάνουμε, είναι η περιστροφή των καλλιεργειών, αφού δεν προσβάλουν όλα τα είδη νηματωδών τα ίδια φυτά. Το επόμενο είναι να ξηλώνουμε τις ρίζες των φυτών που καλλιεργούμε για να διαπιστώνουμε αν υπήρξε προσβολή, αλλά και για να μειώσουμε τα ριζικά συστήματα που υπάρχουν στο έδαφος, για να είναι πιο δύσκολο για τα νηματώδη να βρίσκουν τροφή. Παράλληλα, αφαιρούμε και όλα τα αγριόχορτα για τον ίδιο λόγο. Ουσιαστικά δηλαδή, προσπαθούμε να τα κρατήσουμε σε χαμηλά επίπεδα. Το φρεζάρισμα σε αυτή την περίπτωση βοηθάει πολύ, αφού καταστρέφει τις ρίζες που τα φιλοξενούν και εκθέτει τα νηματώδη σε δύσκολες γι αυτά συνθήκες.

Φυσικοί εχθροί τους είναι οι νηματοφάγοι μύκητες (nematophagous fungi).

Η ενσωμάτωση ενεργής οργανικής ύλης (φύλλα, κομμένο γρασίδι, κομπόστ και κοπριά), στο έδαφος λειτουργεί ευεργετικά για τη βελτίωση της δομής του εδάφους, για την διατήρηση της υγρασίας και θα βοηθήσει στον βιολογικό έλεγχο των νηματωδών.

Η ζάχαρη είναι ένα άλλο μέσο που μας βοηθάει να μειώσουμε τους πληθυσμούς τους. Βράζουμε μια κουταλιά της σούπας σε μια κούπα νερό, την αραιώνουμε σε ένα λίτρο νερό και ψεκάζουμε καλά την θέση φύτευσης. Τα νηματώδη τρώνε την ζάχαρη και σκάνε.

Την σημαντικότερη βοήθεια στην καταπολέμισή τους μας προσφέρει και η μυκόρριζα, την οποία τοποθετούμε στον λάκκο φύτευσης μαζί με το φυτό ή ριζοποτίζουμε, για να προλάβει να δραστηριοποιηθεί πριν τα νηματώδη.

Επίσης αποτελεσματική είναι και η βοήθεια της ηλιοαπολύμανσης, της οποίας τα οφέλη είναι πολύπλευρα…

Κατιφές

Η συνήθης συμβουλή για την προληπτική αντιμετώπιση των νηματωδών, είναι η συγκαλλιέργεια του κατιφέ. Ο κατιφές πράγματι έλκει και απενεργοποιεί τα νηματώδη, όμως… δεν λειτουργούν όλοι οι κατιφέδες με όλα τα νηματώδη και για να έχουμε ουσιαστική βοήθεια, πρέπει να καλλιεργήσουμε τον κατιφέ για 4 μήνες και να τον ξηλώσουμε για να βάλουμε στην θέση του το κηπευτικό. Μόνο τότε η δράση του είναι σημαντική. Δυστυχώς οι καλλιεργητικές περίοδοι στην πατρίδα μας, δεν μας επιτρέπουν να κάνουμε αυτή την αλλαγή. Ο τρόπος που φυτεύουμε εκ των υστέρων τον κατιφέ σαν συντροφικό φυτό δεν βοηθάει στην προστασία των φυτών μας από τα νηματώδη.