ΧΛΩΡΗ ΛΙΠΑΝΣΗ

Οι καλλιέργειες με σκοπό την χλωρή λίπανση, είναι μια πρακτική που ακολουθούν πολλοί καλλιεργητές, αφού τα οφέλη είναι πολυάριθμα με κύρια την μείωση των ζιζανίων και τον εμπλουτισμό του εδάφους με οργανική ύλη και χρήσιμα θρεπτικά συστατικά.

Τι είναι η χλωρή λίπανση;

Χλωρή λίπανση είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τον συγκεκριμένο τρόπο λίπανσης με κάποιες ποικιλίες φυτών που καλλιεργούνται για να τα αφήσουμε στο χώμα, για τη βελτίωση της ποιότητάς του.

Όταν η καλλιέργεια φτάσει στο σημείο που θέλουμε, την θερίζουμε και την βάζουμε κάτω από την επιφάνεια ή την αφήνουμε στο έδαφος για να σαπίσει.

Οφέλη της χλωρής λίπανσης

Η καλλιέργειας παρέχει θρεπτικά συστατικά και οργανική ύλη στο χώμα όταν αποσυντεθεί, που είναι απαραίτητα για την καλλιέργεια που θα ακολουθήσει.

Επίσης χαλαρώνει το έδαφος με αποτέλεσμα την καλύτερη αποστράγγισή του και εδαφολογική δομή του με την πάροδο του χρόνου, η οποία αυξάνει τις δυνατότητες αερισμού και την απορρόφηση του νερού. H χλωρή λίπανση μπορεί να λιπάνει, φθηνότερα και ευκολότερα από ό, τι τόνοι κομπόστ ή κοπριάς.

Οι ρίζες των ψυχανθών παρέχουν στο έδαφος τεράστιες ποσότητες αζώτου ανά στρέμμα, αφού τα ωφέλημα βακτήρια που ζουν μέσα στις ρίζες των ψυχανθών, μετατρέπουν το ατμοσφαιρικό άζωτο σε οργανικό. Όμως για να το απελευθερώσουν στο έδαφος, πρέπει να σαπίσουν.

Η άποψη ότι στις συγκαλλιέργειες τα συντροφικά φυτά των ψυχανθών επωφελούνται από το άζωτο που απελευθερώνουν οι ρίζες των ψυχανθών, δεν είναι ορθή. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι τα ψυχανθή από ένα σημείο της ανάπτυξης τους και μετά, δεν απορροφούν άζωτο από το έδαφος, οπότε είναι στην διάθεση των συντροφικών φυτών.

Εκτός από την προσθήκη θρεπτικών συστατικών και οργανικών υλών στο χώμα, η καλλιέργεια για την χλωρή λίπανση, βοηθάει στην πρόληψη της απόπλυσης του εδάφους απ τα θρεπτικά συστατικά και στην συγκράτηση και μη διάβρωσή τους. Επίσης η γρήγορη ανάπτυξη αυτών των φυτών, εμποδίζει αυτή των ζιζανίων.

Ένα άλλο όφελος που μπορούμε να έχουμε, είναι το να χρησιμοποιήσουμε μέρος της καλλιέργειας για άλλους σκοπούς, όπως να ταΐσουμε τα ζώα μας ή ακόμη και την οικογένειά μας.

Για να κάνουμε χλωρή λίπανση, πρέπει να δούμε ποιες είναι οι ανάγκες μας και η εποχή, για να επιλέξουμε το κατάλληλο φυτό. Αν το έδαφος μας είναι σκληρό και θέλουμε να το χαλαρώσουμε, καλύτερα θα είναι να φυτέψουμε κουκιά που έχουν πολύ δυνατό ριζικό σύστημα. Αν θέλουμε μάζα, βίκο ή τριφύλλι. Όμως σε κάθε περίπτωση, πρέπει να θερίσουμε τα φυτά μόλις αρχίσουν να ανθίζουν. Ο λόγος είναι, ότι τα ψυχανθή συγκεντρώνουν άζωτο για να το καταναλώσουν στην καρποφορία, οπότε πρέπει να την προλάβουμε για να έχουμε τα περισσότερα οφέλη. Αν δεν το κάνουμε, θα χάσουμε σημαντικό μέρος από το άζωτο που έχουν συλλέξει.

Ως επί το πλείστον όλες οι καλλιέργειες για χλωρή λίπανση μπορούν να σπαρθούν με ένα απλό, ελαφρύ σκέπασμα των σπόρων. Ρίχνουμε τους σπόρους και με μια τσουγκράνα, ανακινούμε ελαφρά την επιφάνεια για να τους σκεπάσουμε. Ακόμη και αν δεν το κάνουμε, πάλι θα φυτρώσουν. Αυτό που είναι απαραίτητο, είναι το να περάσουμε με έναν κύλινδρο από πάνω για να έρθουν σε καλή επαφή με το χώμα, ούτως ώστε η υγρασία να τους ενεργοποιήσει.

Μερικά από τα φυτά που χρησιμοποιούνται συνήθως είναι:

1. Κόκκινο τριφύλλι ή μηδική

Το κόκκινο τριφύλλι αντέχει περισσότερο στο κρύο από ό, τι τα περισσότερα τριφύλλια. Μεγαλώνει σε όλους τους τύπους των εδαφών και σε 1-2 μήνες, βρίσκετε σε πλήρη ανάπτυξη. Παρέχει πλούσιο φύλλωμα και μεγάλο ριζικό σύστημα. Προσελκύει πολλά ευεργετικά έντομα και είναι εύκολο στην καλλιέργεια. Αν δεν μπορούμε να βρούμε κόκκινο τριφύλλι, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μηδική. Η σπορά πρέπει να γίνει 2 μήνες πριν τους παγετούς για να έχει αναπτύξει ικανό ριζικό σύστημα και κορυφές για να αντέξει το κρύο. Αν χρησιμοποιήσουμε σπαρτική μηχανή, χρειαζόμαστε 1.5 με 2 κιλά σπόρου ανά στρέμμα. Αν η σπορά γίνει με το χέρι, χρειαζόμαστε 3 κιλά.

Υπάρχει η σύγχυση σε ότι έχει να κάνει με το “αυτοφυές τριφύλλι” που εικονίζεται στην φωτογραφία, του οποίου την ύπαρξη στους κήπους ενθαρρύνουμε επειδή θεωρούμε ότι είναι ωφέλιμο. Πρόκειται για την Οξαλίδα, ένα ζιζάνιο που εκτός από επιβλαβές για τα φυτά, έχει και σχετικά αυξημένη τοξικότητα για τον άνθρωπο.

2. Βίκος

Ετήσιο ψυχανθές για την δροσερή εποχή: Είναι το πιο ανθεκτικό στο κρύο από όλα τα ψυχανθή. Μπορεί να συνεχίσει να μεγαλώνει ακόμη και κάτω από τους -10 βαθμούς. Έχει μεγάλη παραγωγή φυλλώματος και είναι πολύ εύκολο στην καλλιέργεια, αρκεί να αναμίξουμε τον σπόρο με 20% κριθάρι ή βρώμη, για να μπορεί να αναρριχάται. Με αυτόν τον τρόπο, πετυχαίνουμε πολλαπλάσια παραγωγή όγκου, από ότι αν έρπει. Είναι το καλύτερο φυτό για να καταπολεμήσουμε τα ζιζάνια, αφού φυτρώνει γρήγορα και δεν τους αφήνει χώρο. Η ποσότητα του σπόρου που χρειαζόμαστε ανά στρέμμα είναι 16-18 κιλά.

3. Κουκιά

Ετήσιο ψυχανθές για την δροσερή εποχή. Είναι αρκετά ανθεκτικό στο κρύο, δίνει μεγάλες ποσότητες οργανικής ύλης και έχει πολύ δυνατό ριζικό σύστημα και γι αυτό συνιστάται για σκληρά εδάφη που θέλουμε να χαλαρώσουμε. Θα χρειαστούμε 7-10 κιλά σπόρου ανά στρέμμα.

4. Σίκαλη

Δεν είναι ψυχανθές, οπότε τα οφέλη είναι λιγότερα. Όμως είναι η κατάλληλη καλλιέργεια για χλωρή λίπανση, σε τόπους όπου η θερμοκρασία τον χειμώνα είναι πολύ χαμηλή και κανένα από τα προηγούμενα δεν αντέχουν. Αναπτύσσεται πολύ γρήγορα -σε λίγες εβδομάδες- και καταπολεμά τα ζιζάνια. Πρέπει απαραίτητα να την θερίσουμε, 6 εβδομάδες πριν την επόμενη καλλιέργεια, για να εκλείψει η πιθανότητα να την ανταγωνιστεί.

Σημείωση: Δεν σπέρνουμε για χλωρή λίπανση ψυχανθή, εκεί που είχαμε ψυχανθή (φασόλια-αρακά). Είναι προτιμότερο να σπείρουμε σίκαλη ή βρώμη.

Για να μην πληρώνουμε κάθε χρόνο για τους σπόρους, μπορούμε να αφήνουμε ένα μέρος της καλλιέργειας να σποριάσει και να τον συλλέγουμε για την επόμενη χρονιά.